Over hydratatie
Voldoende vocht binnenkrijgen: in België en zelfs in heel Europa doen we het niet goed, en dat heeft een hoge (gezondheids)kost. Louter drinken om de dorst te lessen is niet genoeg, omdat de lichaamscellen dan onvoldoende gehydrateerd worden. Wat maakt ‘doodgewoon’ water dan zo levensbelangrijk? Wel, omdat er heel veel meer inzit dan je op het eerste gezicht zou vermoeden.
Helft Belgen drinkt te weinig water
Helft Belgen drinkt te weinig water
Bewuste hydratatiepauzes zouden oplossing kunnen zijn
Slechts de helft van de Belgen drinkt de aanbevolen hoeveelheid van 1,5 liter water per dag. 1 op de 10 drinkt dagelijks zelfs minder dan 33cl (een blikje). Voornamelijk omdat we het vergeten, zo blijkt uit een bevraging van 1000 Belgen in opdracht van VIWF*. Te weinig hydrateren kan serieuze gevolgen hebben voor de gezondheid. Meer toegang tot water tussendoor en bewuste hydratatiepauzes zouden kunnen helpen, zo geven 4 op de 10 aan.
Iedereen weet dat het moet, weinigen doen het goed: voldoende water drinken. Hoewel negen op de tien Belgen wel dagelijks water drinken, is het toch onvoldoende om gezond gehydrateerd te zijn. Zo blijkt uit een bevraging die we lieten uitvoeren bij 1000 Belgen door onafhankelijk onderzoeksbureau iVox. De helft van de Belgen drinkt minder dan de aanbevolen hoeveelheid van 1,5 liter water per dag. Eén op de tien drinkt zelfs minder dan 33 cl (equivalent van een blikje) en 9% minder dan een glas (25cl).
Hoewel meer dan een vijfde aangeeft dat ze te weinig drinken omdat ze gewoonweg geen dorst hebben of omdat ze water niet lekker vinden, is het grootste probleem ‘vergeten te drinken’ (42%).
Om hen eraan te helpen denken om meer te drinken, denken vier op de tien Belgen dat er meer toegang moet zijn tot (gekoeld) water tussendoor en/of er bewuste hydratatiepauzes moeten zijn op het werk.
Hydrateren is namelijk essentieel voor onze lichamelijke én geestelijke gezondheid. 60% van ons lichaam bestaat uit water en elk orgaan, weefsel en cel in ons lichaam heeft water nodig om te functioneren. Louter drinken om de dorst te lessen is daarom niet genoeg, omdat de lichaamscellen dan onvoldoende gehydrateerd worden.
Naast een verminderde nierfunctie, hart- en vaatziekten en stofwisselingsziekten, is er ook bewezen impact van onderhydratatie op cognitieve prestaties en hogere risico’s in verband met veiligheid, zoals verminderde aandacht bij het werken met machines, gevaarlijke stoffen etc. Goede hydratatiegewoonten doen net het omgekeerde en bevorderen de aandacht, het geheugen en de prestaties in het onderwijs en op de werkplek.
Natuurlijk mineraalwater is verder ook een onmisbare bron van mineralen zoals calcium, magnesium en kalium, die als actieve bestanddelen in de weefsels van ons organisme vitale lichaamsfuncties en metabole processen (stofwisseling) regelen. Ook bevat water oligo-elementen (fluor, selenium, siliciumoxide,…), die in weliswaar zeer kleine hoeveelheden toch een sleutelrol spelen in ons lichaam.
*Bevraging uitgevoerd in juni 2023 door onafhankelijk onderzoeksbureau iVox bij 1000 Belgen, representatief geselecteerd op leeftijd, geslacht, regio…
Water, onze natuurlijke levensbron
Water, onze natuurlijke levensbron
Water is bron van alle leven, en zonder regelmatig te hydrateren komen we al snel in de problemen. Wat maakt ‘doodgewoon’ water zo levensbelangrijk? Wel, omdat er heel veel meer inzit dan je op het eerste gezicht zou vermoeden.
De Champions’ League van waters
Natuurlijk mineraalwater wordt gezuiverd door de natuur zelf. Jarenlang wordt het voortdurend gefilterd door de ondergrondse lagen van gesteenten. Het gesteente wordt letterlijk “gewassen” door het water en dat geeft aan het water zijn unieke smaak en samenstelling, afhankelijk van de plaatselijke gesteenten en (onderaardse) bronnen.
Water mag pas als mineraalwater beschouwd worden nadat de stabiliteit van zijn minerale samenstelling gedurende tenminste één jaar gecontroleerd werd. Het water mag niet in de handel gebracht worden zonder voorafgaande toelating van de Minister van volksgezondheid. Natuurlijk mineraalwater is dus dé top van de waters.
Onze levenslijnen: mineralen en oligo-elementen
Natuurlijk mineraalwater bevat verschillende elementen waaraan het menselijk lichaam/organisme behoefte heeft, met name mineralen en oligo-elementen.
1. Mineralen regelen de vitale lichaamsfuncties en (stofwisselings-) processen:
- Natrium (Na)
is belangrijk voor het op peil houden van de hoeveelheid vloeistof in ons lichaam. Het regelt ook de zenuwprikkels tussen onze zenuwen en spieren. - Kalium (K)
regelt het evenwicht in de vochtbalans van ons lichaam en het functioneren van spieren en zenuwen. Kalium voorkomt aldus nierstenen en bestrijdt krampen bij sportbeoefenaars. Kalium werkt bovendien bloeddrukverlagend. - Chloriden (Cl)
zijn samen met natrium en kalium verantwoordelijk voor het evenwicht in de vochthuishouding. Het is een bestanddeel van maagzuren voor de spijsvertering. - Calcium (Ca)
is nodig voor de aanmaak en het onderhoud van botten en tanden. Calcium is verder belangrijk bij de bloedstolling, de overdracht van zenuwimpulsen, de werking van de spieren en het transport van stoffen (natrium, kalium en magnesium) tussen lichaamscellen. - Magnesium (Mg)
is nodig voor de botopbouw en groei omdat het de vasthechting van calcium op de botten bevordert. Magnesium werkt in op het evenwicht van ons zenuwstelsel en bestrijdt daardoor vermoeidheid, stress en angsten. - Bicarbonaten (HCO3)
bevorderen de spijsvertering en werken in op de zuur/base-balans in onze cellen. - Sulfaten (SO4)
vergemakkelijken het voedseltransport en hebben bij hoge dosissen een laxerende werking - Fosfor (P)
is eveneens een belangrijk bestanddeel van botten en tanden en tevens nodig voor de opbouw van enzymen. Het helpt bij de energiewinning en is een bouwsteen van celkernzuren.
2. Oligo-elementen vervullen diverse functies:
- Fluor (F)
bestrijdt cariës en is van groot belang voor het tandglazuur. - IJzer (Fe)
draagt bij aan de vorming van rode bloedlichaampjes en is verantwoordelijk voor de opname en afgifte van zuurstof in het bloed. - Zink (Zn)
is een onderdeel van vele enzymen in het lichaam. Het heeft onder meer een belangrijke functie bij vernieuwing van weefsel en het functioneren van het afweersysteem. - Jodium (I)
is een bouwsteen van de schildklierhormonen. Deze hormonen zijn onmisbaar voor een goede groei, ontwikkeling van het zenuwstelsel en het op peil houden van de stofwisseling in het lichaam. - Silicium (SiO2)
speelt een belangrijke rol in de elasticiteit van de weefsels, in de bot- en kraakbeenvorming en in de werking van hart en bloedvaten.
Hydrateren: dorst lessen is niet genoeg
Hydrateren: dorst lessen is niet genoeg
Voldoende vocht binnenkrijgen: in België en zelfs heel Europa doen we het niet goed, en dat heeft een hoge (gezondheids)kost. Louter drinken om de dorst te lessen is daarom niet genoeg, omdat de lichaamscellen dan onvoldoende gehydrateerd worden.
Een volwassen persoon heeft dagelijks 1,5 tot 2,5 liter water nodig, en nog meer in een warm of vochtig klimaat en bij lichamelijke inspanningen. De vloeistofinname kan via water, maar ook via thee, koffie en frisdranken.
Van een verminderde nierfunctie, nierstenen, hart- en vaatziekten en stofwisselingsziekten tot diabetes type 2: het zijn slechts enkele gezondheidsnadelen als gevolg van onderhydratatie. Ook zijn er bewezen impact op cognitieve prestaties en hogere risico’s in verband met veiligheid, zoals verminderde aandacht bij het werken met machines, gevaarlijke stoffen etc.
Kwetsbare groepen
Bepaalde groepen moeten extra goed opletten voor onder- en dehydratatie. Zo wordt geschat dat maar liefst 60% van de kinderen niet genoeg drinkt en dat 25% minder dan één glas water (250 ml) per dag drinkt. Dat is niet onschuldig, omdat kinderen bij aankomst op school vaak al uitgedroogd zijn. Het is dan ook verontrustend dat uit een recente studie blijkt dat kinderen slechts 14% van hun totale vochtinname op school consumeren. Optimale hydratatie is cruciaal voor de cognitieve flexibiliteit en het geheugen van een kind, voor de lichamelijke en tandheelkundige gezondheid.
Bij ouderen wordt een gebrek aan goede hydratatie in verband gebracht met een verhoogde morbiditeit (ziekte of medische problemen binnen een populatie) en mortaliteit (sterftecijfer). Deze groep is ook afhankelijk van anderen en zijn bijzonder kwetsbaar voor uitdroging als gevolg van de fysiologische veranderingen die gepaard gaan met veroudering: een verminderd dorstgevoel, een afnemende nierfunctie en een lager lichaamswatergehalte.
Educatie is de sleutel
Gerichte stimuli zouden ongetwijfeld resulteren in gezondheidsvoordelen en betere prestaties en veiligheid op school en op het werk. En niet onbelangrijk: als 100% van de Europese bevolking 2 liter water per dag zou drinken, zou dit een besparing van meer dan 250 miljoen euro per jaar in de gezondheidszorg opleveren, volgens eerdere studies*.
‘Drink meer water’ is een eenvoudige boodschap. Maar uit de cijfers blijkt dat er aanzienlijke steun van beleidsmakers nodig zal zijn om die ook in de hoofden te krijgen.
*Lotan Y, Buendia Jiménez I, Lenoir-Wijnkoop I, et al. Primary prevention of nephrolithiasis is cost-effective for a national healthcare system. BJU Int [Internet]. 2012 Dec;110(11c):E1060–7.
Cijfers en bevindingen in deze blog zijn afkomstig van Hydration and Health, Hydration in Europe, Children and Hydration, Older adults and Hydration, Dr. Joan Gandy, Fellow of the British Dietetic Association. Dr. Gandy is auteur van het Oxford Handbook of Nutrition and Dietetics and the Manual of Dietetic Practice.